در بخش نخست این آموزش اشاره کردیم که سرورهای لینوکس کاربرد بسیار زیادی در دنیای اینترنت و شبکه امروز دارند و آشنایی با نحوه کار سرور لینوکس ضرورت مهمی برای افراد علاقه مند به حوزه شبکه و سرور مجازی VPS دارد.
همچنین اگر می خواهید برنامه های خود را بر روی سرور لینوکس و یا سرور مجازی VPS لینوکس پیاده سازی و مدیریت کنید ، باید برخی از دستورات اصلی و مهم لینوکس را بدانید.
در بخش دوم این آموزش به بررسی ادامه دستورات مهم و کاربردی لینوکس می پردازیم.
8.دستور less
در ترمینال لینوکس از دستور less برای مشاهده فایل ها استفاده می شود. دستور less شبیه دستور more است ، اما امکان پیمایش را در دو جهت جلو(forward) و عقب (backward) فراهم می کند. less سرعت پردازش بالایی دارد ، بنابراین فایل های سنگین را سریعتر از ویرایشگرهای متنی دیگر مانند vi باز می کند.
برای مشاهده یک فایل با استفاده از less ، کافی ست نام فایل را به همراه دستور less ارسال کنید.
پس از خوانده شدن فایل می توانید با استفاده از کلیدهای پیمایش در فایل پیمایش کنید. تعدادی از این کلیدها در زیر آورده شده است:
[Arrows]/[Page Up]/[Page Down]/[Home]/[End]: پیمایش در فایل
[Space bar] : صفحه بعد
b: صفحه قبل
ng: پریدن به خط nام (شمارش از ابتدای فایل)
nG: پریدن به خط nام (شمارش از انتهای فایل)
G: رفتن به انتهای فایل
g: رفتن به انتهای فایل
10j: پریدن به 10 خط جلوتر
10k: پریدن به 10 خط عقب تر
Ctrl+G : نام فایل فعلی به همراه با تعداد خطوط و بایت را نشان می دهد.
9.دستور Lsb_release
شاید برای شما جالب باشد که بدانید از کدام توزیع Linux و یا شماره نسخه سیستم عامل استفاده می کنید. یکی از گزینه های یافتن این اطلاعات، استفاده از دستور lsb_release است. دستور lsb_release اطلاعات LSB (Linux Standard Base) درباره توزیع لینوکس شما را نشان می دهد.
برای دریافت اطلاعات توزیع LSB ، از دستور زیر استفاده کنید.
برای نمایش توزیع در یک خط ، از گزینه -d استفاده کنید.
برای نمایش شماره نسخه توزیع ، از سوئیچ -r استفاده کنید.
دستور lsb_release با گزینه -a تمام اطلاعات کاربردی مربوط به سیستم عامل لینوکس را نمایش می دهد:
10.دستور uname
از دستور uname برای نمایش اطلاعات مربوط به نرم افزار و سخت افزار مانند نسخه یا ورژن هسته (kernel)، نوع پردازنده ، hostname و … در سیستم لینوکس شما استفاده می شود .
برای نمایش تمام اطلاعات یک سیستم ، از سوئیچ -a به همراه uname استفاده کنید.
خروجی دستور فوق اطلاعات زیر را نمایش می دهد:
- Kernel name
- Hostname
- Kernel release
- Kernel version
- Machine hardware name
- Processor type
- Hardware platform
- Operating system
به جای نمایش همه اطلاعات ، همچنین می توانید با کلیدهای زیر به همراه دستور uname اطلاعات مربوط به نقطه مورد نظر خود را بدست آورید.
| s- | نمایش نام kernel |
| n- | نمایش hostname |
| r- | نمایش نسخه kernel |
| v- | نمایش ورژن kernel |
| m- | نمایش نام سخت افزار ماشین |
| p- | نمایش نوع پردازنده |
| i- | نمایش پلتفرم سخت افزاری |
| o- | نمایش نام سیستم عامل |
11.دستور history
history یک دستور بسیار مفید است که تمام دستوراتی را که اخیراً استفاده شده اند نمایش می دهد. تنها کافی ست دستور history را بدون هیچ گونه کلید دیگری اجرا کنید تا تاریخچه bash کاربر فعلی در ترمینال چاپ شود.
خروجی دستور history دستوراتی که پیش از این استفاده شده است را به همراه شماره خط آن ها نمایش می دهد. همچنین می توان با تعیین شماره خط آن ، یک دستور را تکرار کرد.
برای مشاهده بهتر خروجی این history ، آن را با دستور less فیلتر کنید تا خروجی را در یک صفحه مشاهده کنید.
همچنین ، اگر می خواهید فقط 10 دستور آخر را مشاهده کنید ، خروجی history را با دستور tail فیلتر کنید:
برای مشاهده تعداد خاصی از آخرین دستورات وارد شده نیز می تواندی عدد مورد نظر خود را به عنوان یک پارامتر در دستور history وارد نمایید، بطور مثال در تصویر زیر می خواهیم 30 دستور وارد شده اخیر به ما نمایش داده شود، پس :
12. دستور ps
دستور ps (process status) اطلاعات مربوط به پردازش های فعال در سیستم شما را نمایش می دهد. این دستور به طور کلی برای یافتن شماره شناسایی فرآیند استفاده می شود و نیز جستجوی فرایندها را از طریق user, group و process id پشتیبانی می کند.
به بیان ساده تر ، دستور ps پردازش های در حال اجرا را برای کاربر در پنجره ترمینال نمایش می دهد. برای فراخوانی آن ، فقط کافی است ps را در ترمینال تایپ کنید.
13.دستور top
یکی از پرکاربردترین دستورات برای مانیتور کردن فرآیندها و میزان استفاده از منابع سیستم در لینوکس ، دستور top می باشد که به طور پیش فرض بر روی همه توزیع های لینوکس نصب شده است. پردازش ها در لیستی با چندین ستون حاوی اطلاعاتی مانند نام فرآیند ، PID ، کاربر ، درصد استفاده از پردازنده ، درصد استفاده از حافظه و موارد دیگر نمایش داده می شوند.
برای مشاهده فرایندهای در حال اجرا ، فقط دستور بالا را بدون هیچ گزینه ای مانند زیر اجرا کنید.
خروجی دستور فوق شامل اطلاعات زیادی در مورد سیستم است . اطلاعاتی شامل uptime ، load average ، میزان استفاده از CPU و RAM است.
پیشنهاد می کنیم بخش اول این آموزش را نیز مطالعه نمایید.
در صورتیکه خرید سرور مجازی لینوکس و یا ویندوز برای راه اندازی وبسایت خود و یا پیاده سازی سرویس های مختلف را دارید ، پیشنهاد ما به شما این است که از پلن های متنوع میزبان اول دیدن نمایید.
این دستور اطلاعاتی درباره توزیع Linux به شما نشان می دهد.
history یک دستور بسیار مفید است که تمام دستوراتی را که اخیراً استفاده شده اند نمایش می دهد. تنها کافی ست دستور history را بدون هیچ گونه کلید دیگری اجرا کنید تا تاریخچه bash کاربر فعلی در ترمینال چاپ شود.
خروجی دستور فوق شامل اطلاعات زیادی در مورد سیستم است . اطلاعاتی شامل uptime ، load average ، میزان استفاده از CPU و RAM است.
